Fayda Maksimizasyonu Nedir?

"Risk koşulları altında seçimlerin yapılması gerektiğinde amaç, beklenen faydayı maksimize etmek olur."

Fayda maksimizasyonu, bireylerin ve firmaların ekonomik kararlarından en yüksek memnuniyeti elde etmeye çalıştıkları tezine dair kavramı ifade eder. Yâni fayda maksimizasyonu, bireylerin ve şirketlerin ekonomik kararlarından en yüksek düzeyde memnuniyet elde etmeye çalıştıkları stratejik bir plandır. Örneğin, bir şirketin kaynakları sınırlı olduğunda, yönetim, maksimum fayda sağlayan mal veya hizmetleri satın alma planını uygulayacaktır.

Fayda maksimizasyonu kavramı, Jeremy Bentham ve John Stuart Mill tarafından geliştirilmiştir. İngiliz iktisatçı Alfred Marshall tarafından ekonomiye dahil edilmiştir. Klasik ekonomide bir varsayım, bir tüketicinin ödemeye razı olduğu bir ürünün maliyetinin, satın alınan maldan elde ettiği maksimum faydanın bir tahmini olduğudur.

Toplam Fayda Maksimizasyonu

Toplam fayda, bir kişinin belirli bir zamanda belirli bir ürün birimini tüketerek elde ettiği toplam memnuniyet miktarını ifade eder. Tüketicinin toplam faydası ne kadar büyükse, elde edilen tatmin ölçüsü de o kadar yüksek olur. Toplam fayda, bir tüketicinin ekonomik ortamda fayda maksimizasyonuna dayalı kararını belirlemek için kullanılır. Bir şirketin yönetimi, marjinal fayda artışını veya azalmasını analiz ederek üretim değişiklikleri yapmalıdır.

Tüketiciler, rasyonel seçim teorisine dayalı olarak tüketilen her ürünle faydalarını maksimize etmeye çalışırlar. Kararları, en yüksek düzeyde memnuniyetle en uygun fiyatlı ürünleri elde etmeye yöneliktir. Genel olarak, tüketici davranışı, harcadıkları miktar için maksimum fayda elde etmelerini sağlayan birimler edinerek toplam faydayı maksimize etmeye dayanır. Bu kısmen bütçe kısıtlamalarından ve bir ürünün tüketiminden mümkün olduğunca fazla memnuniyet elde etme arzusundan kaynaklanmaktadır.

Fayda Maksimizasyonu ve Kamu Politikaları

Fayda maksimizasyonu, bireysel tüketicileri, organizasyonları ve (fayda fonksiyonunu bir sosyal refah fonksiyonu ile değiştirerek) hükümetleri modellemek için kullanılabilir. Fayda maksimizasyonu, ekonomi boyunca yaygın bir uygulanabilirliğe sahiptir ve seçim teorisinin resmileştirilmesinin temeli olmuştur.

Modern davranışsal ekonomi, bireysel rasyonaliteyi ve insanların faydayı maksimize ettiği fikrini şüpheye düşürürken, fayda maksimizasyonu teorisi, seçimlerin daha fazla hesaplama ve müzakere ile yapılmasının makul bir şekilde beklenebileceği organizasyonlardaki karar verme süreçlerine de uygulanabilir.

Teori, hükümet kararlarının temel olarak insanların toplumdaki tercihlerinin toplu bir temsili olan bir sosyal refah işlevini en üst düzeye çıkarma fikrine dayalı olarak gerekçelendirildiği refah ekonomisinde de yaygın olarak uygulanır.

Referanslar

  • https://www.economicshelp.org/blog/glossary/utility-maximisation/
  • https://corporatefinanceinstitute.com/resources/knowledge/economics/utility-maximization/
  • https://inomics.com/terms/utility-maximisation-1443506

Selin Ulusoy

İÜ İktisat

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Diğer İçerikler:

Başa dön tuşu