Pazar Yamyamlığı Nedir? Ürün Yamyamlığı Ne Demek?
Pazarlama stratejisinde yamyamlık, aynı üretici tarafından yeni bir ürünün piyasaya sürülmesinin bir sonucu olarak satış hacminde, satış gelirinde veya bir ürünün pazar payında azalma anlamına gelir.

Pazar Yamyamlığı (Market Cannibalization), (bazı yerlerde ürün yamyamlığı olarak da kullanılır) bir şirketin kendi eski ürünlerinden birinin yerini alan yeni bir ürün sunmasının neden olduğu satış kaybıdır. Mevcut ürünlerin yamyamlaştırılması, yeni ürün için satış büyümesine rağmen şirketin pazar payında hiçbir artışa yol açmaz.
Pazar Yamyamlığı Türleri
- Pazar yamyamlığı, yeni bir ürün mevcut bir ürüne benzer olduğunda ve her ikisi de aynı müşteri tabanını paylaştığında meydana gelebilir.
- Yamyamlaşma, aynı markanın başka bir mağazasının yakınlarda açılması nedeniyle bir zincir mağaza veya fast food mağazası, müşteri kaybettiğinde de meydana gelebilir.
Pazar Yamyamlığı Hakkında Notlar
- Pazar yamyamlığı, bir şirketin kendi eski ürünlerinden birinin yerini alan yeni bir ürün sunmasının neden olduğu bir satış kaybıdır.
- Pazar yamyamlığı, yeni bir ürün mevcut bir ürüne benzer olduğunda ve her ikisi de aynı müşteri tabanını paylaştığında meydana gelebilir.
Pazarlama yamyamlığı, yeni ürünler için pazarlama veya reklam kampanyası müşterileri yerleşik bir üründen uzaklaştırdığında genellikle istemeden yapılır. Sonuç olarak, pazar yamyamlığı bir şirketin kar hanesine zarar verebilir.
Bununla birlikte, pazar yamyamlığı büyüme için kasıtlı bir strateji olabilir. Örneğin bir süpermarket zinciri, kaçınılmaz olarak birbirlerinin satışlarını mahvedeceklerini bilerek eski mağazalarından birinin yakınında yeni bir mağaza açabilir. Bununla birlikte, yeni mağaza aynı zamanda yakındaki rakiplerin pazar payını da elde edecektir, hatta sonunda onları yok da edebilir.
Örneğin, Starbucks veya Shake Shack gibi zincirlerin hızlı genişlemesine bakarken, bu şirketler, yerel pazar yamyamlığının riskleri ile satış büyümesi fırsatlarını sürekli olarak değerlendiriyorlar.
Piyasa Yamyamlığı Kaçınılmaz Olduğunda
Bazen piyasa yamyamlığı mutlak kader olur. Artık her büyük mağaza bir çevrimiçi mağaza işletiyor ve fiziksel satışlar düşürebileceği çok iyi biliyor. Diğer tek seçenekleri, internet perakendecilerinin pazar payını kendilerinden almaya devam etmelerine izin vermektir.
Pazar Yamyamlığı Örnekleri
Apple, daha büyük hedefler peşinde koşarken piyasa yamyamlığı riskini göz ardı eden bir şirket örneğidir. Apple yeni bir iPhone duyurduğunda, eski iPhone modellerinin satışları hemen düşüyor. Ancak Apple, yeni telefonunun rakiplerinin mevcut müşterilerini çekerek genel pazar payını artıracağına yönelik bir strateji izliyor.
Şirketler genellikle piyasa yamyamlığı riskiyle karşı karşıya kalırlar, bazen de genel pazar payında bir sıçrama elde etme umutlarından kaynaklanır. Örneğin, kraker yapan bir şirket, markasının az yağlı veya daha az tuzlu bir versiyonunu piyasaya sürebilir. Satışlarının bir kısmının orijinal markadan düşeceğini biliyor, ancak aksi takdirde farklı bir marka satın alacak veya kraker almayacak olan sağlık bilincine sahip tüketicilere hitap ederek pazar payını genişletmeyi umar.
Kaynaklar
- https://www.investopedia.com/terms/m/marketcannibilization.asp