Rekabet Yoğunluğu Nedir?

Rekabet yoğunluğu, belirli bir sektördeki şirketlerin birbirlerine ne kadar baskı uyguladıkları olarak tanımlanır. Bir miktar rekabet sağlıklıdır çünkü kuruluşlar içinde yenilik için bir itici güç görevi görür. Rekabet, ister sektörde ister başka bir ortamda olsun, ekipleri ve bireyleri ellerinden gelenin en iyisini yapmaya yönlendirir. Aslında, bu tür bir rekabet, firmaların çoğunu ayak parmaklarında tutan ve rakiplerinden daha iyisini yapmaya iten şeydir. Rekabet yoğunluğu, Michael Porter’ın Beş Kuvvet çerçevesinde ayrıntılı olarak ele alınan kavramlardan biridir.

1979’daki başlangıcından bu yana, Porter’ın Beş Kuvveti, endüstrileri analiz etmek için fiili çerçeve olarak kullanıldı. Rekabet yoğunluğu dışında, bir pazardaki rekabeti şekillendiren diğer dört güç, pazara yeni giren firmaların, tedarikçilerin pazarlık gücü kazanmasının, alıcıların pazarlık gücünün ve ikame ürünlerin tehdididir. Ancak bugün odak noktamız rekabet yoğunluğu.

Rekabet Yoğunluğunu Azaltma

Porter’in çerçevesine göre, firmalar arasındaki rekabetin iki yönü vardır: yoğunluk ve boyut. Rekabet yoğunluğu, bir şirketin karlılık potansiyelini belirler. Böylelikle yoğun rekabet ile bir şirket, müşterilerine daha fazla değer aktarabilecektir. T-Mobile, AT&T ve Verizon arasındaki rekabet iyi bir örnektir. Üçü de aynı tüketici grubu için rekabet eden cep telefonu şirketleridir. Bunu, fiyatlarını düşürerek ve şirketlerine geçmeye karar veren müşterilere teşvikler sunarak başarırlar. Rekabetin boyutu tamamen farklı bir boyuttur. Bu, firmaların rekabet ettiği belirli özellikler veya faktörlerle ilgilenir. Kuruluşlar farklı alanlarda rekabet edebilir – fiyatlandırma, kalite, müşteri destek hizmeti, ürün özellikleri ve daha fazlası.

Şirketlerin aynı boyutlarda rekabet ettiklerinde karşılaştıkları sorun, sıfır toplamlı bir oyunla karşılaşmalarıdır. Basitçe ifade etmek gerekirse, bu, bir firmanın kazancının başka bir firmanın kaybına dönüştüğü döngüsel bir durumdur. Bu engelin üstesinden gelmek için, şirketler genellikle iki veya daha fazla pazar segmentine girerler. Örneğin, otomobil üreticileri, yüksek gelirlileri hedefleyen lüks otomobiller ve orta ve düşük gelirliler için tasarlanmış ekonomik arabalar üretiyor. CFI’nin Kurumsal Strateji Kursu bu kavramları daha ayrıntılı olarak kapsar.

Rekabet Yoğunluğunun Seviyesini Ne Belirliyor?

Porter’a göre, firmalar arasındaki rekabet yoğunluğunu etkileyen aşağıdakileri içeren birkaç faktör vardır:

1. Maliyetler: Porter, bir endüstride rekabetin ne kadar yoğunlaştığını etkileyen belirli maliyetler olduğuna dikkat çekti. Rekabeti artırabilecek maliyetler arasında yüksek sabit maliyetler, yüksek depolama giderleri ve düşük değiştirme maliyetleri yer alır. Yüksek sabit maliyetler firmaları fiyatlarını düşürmeye teşvik edecektir. Ancak fiyatlar düştüğünde rekabet yoğunlaşacaktır.

2. Sanayide Yoğunlaşma: Eğer belirli bir sektörde aynı mal veya hizmetleri sunan çok sayıda firma varsa, bu daha fazla rekabet yoğunluğuna yol açacaktır. Bununla birlikte, sadece bir veya birkaç firmanın hakim olduğu tekel veya oligopol bir piyasa yapısında, daha az rekabet olacaktır. Bu nedenle, bir sektördeki yoğunlaşmanın boyutu, rekabet yoğunluğunda büyük bir rol oynar.

3. Pazar Büyümesi: Hızı Sektörün genel büyüme hızı, rekabet yoğunluğunu etkileyen başka bir unsurdur. Örneğin, pazar hızla büyüyorsa, firmalar arasındaki rekabet daha az yoğun olacaktır. Bununla birlikte, yavaş bir büyüme oranı, rekabet yoğunluğunu artırır. Yavaş büyüme ile sektör doygunluğa çok yakın – çekilecek çok fazla yeni müşteri yok. Ancak pazar güçlüyse, yeni girişler ve yeni müşteriler için yer vardır. Firmaların yararlanabileceği, kullanılmayan fırsatlar bile olabilir.

4. Farklılaşma: Farklılaşma derecesi, rekabetin ne kadar yoğun olacağını da belirler. Gıda ürünleri ve giyim gibi rakip ürünlerde, belirli bir şirketin sunduğu ürünleri farklılaştırmak için çok az yer vardır. Bu, şirketlerin aynı tüketiciler için rekabet edeceği anlamına gelir ve bu da rekabeti artırır. Bununla birlikte, bir firma diğer kuruluşların kolayca taklit edemeyeceği veya kopyalayamayacağı oldukça farklılaştırılmış ürünler sunuyorsa, o zaman nispeten daha az rekabetle karşılaşacaktır.

5. Maliyetleri Değiştirme: Sabit maliyetlerin yanı sıra, değiştirme maliyetleri de şirketler arasındaki rekabetin boyutunu etkiler. Bir kuruluş, kullanmakta olduğu tedarikçiden farklı bir tedarikçiye gitmeye karar verirse, değiştirme maliyetleri doğacaktır. Yüksek geçiş maliyetleri rekabetin azalmasına neden olur. Geçiş maliyetleri, müşterilerin belirli bir ürünün nasıl kullanılacağını öğrenmek için kaynaklarını çok fazla yatırmış olmasından kaynaklanmaktadır. Ancak, herhangi bir değiştirme maliyeti yoksa, sektör rekabeti oldukça yoğun olacaktır. Ortak tüketim mallarıyla uğraşan pazarlar, genellikle düşük maliyetlere sahip olanlardır.

Rekabetçi Firmaların Faydaları

Şirketlerin son derece rekabetçi olduğu bir sektör, emtia fiyatlarının düşük olması, üretim maliyetlerini düşürme teşvikleri ve farklı teknolojilerin ve teşviklerin uygulanması gibi çeşitli avantajlar sunar. Bu faydalar üç ana kategoriye ayrılabilir:

1. Yenilik: Rakiplerini geride bırakma teklifinde firmalar her zaman yenilikçi olmaya çalışacaklardır. İnovasyon, bir şirketin kendisini farklılaştırmasına ve yeni müşteriler çekmesine yardımcı olabilir. Daha fazla müşteri, daha yüksek gelir ve kar anlamına gelir. Yenilikçi olmaya çalışan şirketler de müşterilere fayda sağlıyor. Birkaç şirket ürünlerini farklılaştırmaya çalışırsa, tüketiciler aralarından seçim yapabilecekleri çeşitli benzersiz ürünlere sahip olacaktır. Dahası, tüketiciler, paralarının karşılığını aldıklarını hissederlerse her zaman daha yüksek fiyatlar ödemeye isteklidirler. Bu nedenle, pek çok ürünün aynı göründüğü bir dünyada, biraz yaratıcılık bir firmanın uzun bir yol kat etmesine yardımcı olabilir.

2. Fiyatlarda Düşüş: Bir tüketici, farklı bir ürüne geçerken herhangi bir masraf yapmayacağını bilirse, bir dizi ürünü denemeye daha istekli olacaktır. Bunu önlemek için birçok firma, müşteri kaybetmemek için fiyatlarını düşürdü. Daha düşük fiyatlandırmanın yanı sıra, firma sahipleri karşılanmamış tüketici ihtiyaçlarını daha iyi anlamaya çalışır. Bu şekilde, bu ihtiyaçları karşılayan ürün ve hizmetler geliştirmek için çalışabilirler.

3. Ekonomik Büyüme: Rekabet aynı zamanda ekonomik büyümeyi de teşvik eder. Rekabetle birlikte ekonomik büyümeyi artıran yenilikçi teknolojiler gelir. Akıllı telefon endüstrisinde dünya ekonomilerinin büyümesini kolaylaştıran gelişmeler buna iyi bir örnek olabilir.

Porter’ın rekabet yoğunluğu, belirli bir sektörde var olan rekabet düzeyini belirler. Bu rekabet, endüstrinin yoğunlaşması, geçiş maliyeti, sabit maliyetler ve endüstriyel büyüme oranı gibi çeşitli faktörlerden etkilenebilir. Neyse ki, rakiplerinin önünde kalmalarını sağlamak için firmaların üstlenebilecekleri birkaç eylem var. Bunlar, ürünlerini farklılaştırmayı, kendilerini sürekli olarak yeniden keşfetmeyi ve kullanılmayan fırsatları tespit etmeyi içerir.

Referanslar

• https://turkau.com/tekel-nedir/
• https://corporatefinanceinstitute.com/resources/knowledge/strategy/competitive-intensity/
• https://turkau.com/rekabetci-devaluasyon/