Siyasal Rejim Nedir? (Demokratik-Otoriter-Totaliter)
Siyasi rejim, devletin toplum üzerindeki gücünü kullanmak üzere örgütlendiği bir dizi siyasi kurum ve yönetim biçimidir.
Başlıca Siyasal Rejim Türleri
21. yüzyılda siyasal rejim türleri başlıca üçe ayrılır:
- Demokratik Rejimler
- Otoriter Rejimler
- Totaliter Rejimler
Demokratik Rejim Nedir?
Demokratik siyasi rejimler, serbest seçimler, basın özgürlüğü, anayasal medeni haklara saygı ve örgütlenme ve birinin siyasi inançlarını ifade etme özgürlüğü ile karakterize edilir. Kısacası, teorik olarak bu tür bir rejimde hükûmet, ülkeyi oluşturan insanlardan ve insanlara hizmet etmek için oluşur.
Otoriter Rejim Nedir?
Otoriter rejimde, anayasal normlar, bir grup kişinin veya iktidarın ait olduğu bir partinin çıkarlarına göre manipüle edilir veya değiştirilir. Otoriter rejimler, cumhuriyet veya sendika gibi belirli bir anlamı olan bir hükûmet biçimini tanımlar. Bu, seçimlerde seçilmeyen ve genellikle bir dereceye kadar bireysel özgürlüğe izin veren yasa koyucular tarafından kontrol edilen politik bir sistemdir. Bu, bir kurumun veya kişinin kendilerine verilen yetkiyi aştığı davranıştır. Otoriter rejimlere örnekler: Suudi Arabistan, Sudan olarak gösterilebilir.
Totaliter Rejim Nedir?
Totaliter bir rejim genellikle bir kişinin, politikacının, grubun ya da sosyal sınıfın kontrolü altındaki bir yönetimin iktidarında herhangi bir kısıtlama tanımadığı politik bir sistemdir. Ve her zaman, bireyin kamusal ve özel yaşamının tüm yönlerini kontrol etmeye çalışır. Totaliterizm, otoriteryanizmin (sıradan vatandaşların devlet kararlarının kabul edilmesinde önemli bir rol almadığı) ve ideolojinin (hepsinin olmasa da bireyin kamusal ve özel yaşamının çoğu yönünü yönlendirmek için kabul edilen uyumlu bir değer planı) bir kombinasyonu ile karakterize edilir. Totaliter rejimler veya hareketler, devlet kontrolündeki medya, ekonomik kontrol, yasaların kötüye kullanılması, ifade özgürlüğü, denetim ve diğer yollarla temin edilen kapsamlı siyasi propaganda yoluyla siyasi gücü elinde tutmaktadır. Totaliter bir rejime örnekler: 1933’ten 1945’e kadar Adolf Hitler tarafından Nazi Almanyası; 1922-1943 yılları arasında Benito Mussolini döneminde faşist İtalya gösterilebilir.
Otoriter ve Totaliter Rejim Özellikleri: Benzerlikleri ve Farklılıkları
Otoriter ve totaliter rejimlerin bazı benzerlikleri vardır. Her ikisi de merkezi devletlerle diktatör rejimler olmaları bakımından temel olarak benzerler. Bununla birlikte, her birinin kendisine has önemli özellikleri vardır:
- Otoriter rejimin totaliter bir rejim gibi bir hükümdarı, lideri ya da komitesi vardır, ancak daha uç biçimdedir. Totaliterizm, karizmasıyla insanları yönetirken; otoriterlik ona karşı olanlara korku verir ve ona sadık olanları ödüllendirir.
- Totaliter bir lider, insanları kurtaracak bir “ilahi ideolog” olurken; otoriter bir rejimin lideri daha çok toplumun kontrolü ve şahsîyetçi statüsüne odaklanır.
- Totaliterizm, liderliği insanları kontrol etmek için kullanır; otoriterlik ise insanları boyun eğdirmek ve onları lideri takip etmeye zorlamak için siyasi partiler, kitle örgütleri ve diğer araçları kullanır.
- Otoriter rejim, merkezi bir devlet görüntüsünde diktatörlüğü gizlemeye çalışır. Bu otoriter rejim, demokratik görünür, pratikte ise öyle değildir. Devlet ayrıca sendikalar, kitle örgütleri vb. üzerinde kontrole sahiptir.
Üniter ve Federal Devlet
Üniter Devlet: Devlet topraklarının federasyondan farklı olarak federal birimler (eyaletler, topraklar) içermediği, ancak idari-bölgesel birimlere (bölgeler vb.) ayrılabildiği bir tür devlet yapısıdır. Üniter bir devlette, federasyondan farklı olarak, tek anayasa, tek üst devlet temsilci organı, tek hükümet vb. vardır.
Federal Devlet: Tek tip (federal) yasalar ve otoriteler ile birlikte, kendi yasal, yürütme ve yargı makamlarına (örneğin ABD) sahip ayrı bölgesel birimler (cumhuriyetler, iller, coğrafyalar, özerk devletler vb.) olur.
Kaynak: https://www.uznaychtotakoe.ru/politicheskij-rezhim/