Bereketli Hilal Nedir?

Genellikle “medeniyetin beşiği” olarak anılan “bereketli hilal”; Nil, Dicle  ve Fırat nehirlerinin vadileri de dahil olmak üzere Doğu Akdeniz bölgesinin yarım daire şeklindeki bir alanını ifade eder. Bölge, İsrail, Lübnan, Ürdün, Suriye, Kuzey Mısır ve Irak gibi modern ülkelerin bazı kısımlarını içerir ve Akdeniz’in doğusunda yer alır. Bereketli Hilal’in güneyinde Arap Çölü ve güneydoğu noktasında Basra Körfezi bulunur. Jeolojik olarak, bu bölge İran, Afrika ve Arap tektonik plakalarının kesişimine karşılık gelir.

“Bereketli Hilal” Kavramının Kökeni

Chicago Üniversitesi’nden Amerikalı Mısırbilimci James Henry Breasted (1865–1935), “bereketli hilal” terimini popülerleştirmesiyle tanınır. Breasted, 1916 tarihli “Antik Çağlar: Erken Dünya Tarihi” adlı kitabını “bereketli hilal, çöl körfezinin kıyıları” hakkında yazmıştır. Terim hızla yayılmış ve coğrafi bölgeyi tanımlamak için kabul edilen ifade haline gelmiştir. Bugün, antik tarih hakkındaki çoğu kitapta “bereketli hilal” kavramına atıflar yer almaktadır.

Batı Emperyalizmi

Modern haritalar, verimli kısmın bölgenin ana nehirlerini ve ayrıca Akdeniz kıyı şeridinin uzun bir bölümünü içerdiğini açıkça göstermektedir. Ancak Bereketli Hilal, Mezopotamya hükümdarları tarafından hiçbir zaman tek bir bölge olarak algılanmadı. Breasted ise 1. Dünya Savaşı sırasında haritayı kuşbakışı görmüş ve onu bir “sınır bölgesi” olarak görmüştür.

Bereketli Hilal’in Tarihi

Geçen yüzyıl boyunca yapılan arkeolojik çalışmalar, buğday ve arpa gibi bitkilerin ve koyun, keçi ve domuz gibi hayvanların evcilleştirilmesinin Bereketli Hilal çevresinde, komşu dağlarda ve ovalarda gerçekleştiğini göstermiştir. Bereketli Hilal’in içinde, onları evcilleştirme zahmetine girmeden sakinlerin kullanabileceği birçok bitki ve hayvan vardı.  Buna ek olarak, en eski kalıcı yerleşim yerleri de Bereketli Hilal’in dışındadır: Örneğin Çatalhöyük, Türkiye’nin güney-orta kesiminde yer almaktadır ve muhtemelen Eriha hariç, Bereketli Hilal’deki herhangi bir alandan daha eski bir tarihte, M.Ö. 7400–6200 arasında kurulmuştur. Ancak şehirler önce Bereketli Hilal’de gelişmiştir. 6000 yıl önce, Eridu  ve Uruk gibi erken Sümer şehirleri inşa edildi ve gelişmeye başladı. İlk dekore edilmiş saksılar, duvar süsleri ve vazolardan bazıları vb. buradaydı. Nehirlerin malları taşımak için “otoyol” olarak kullanılmasıyla ticari düzeyde ticaret başladı. Dekoratif tapınaklar inşa edildi. M.Ö. 2500’den itibaren, bereketli hilalde büyük medeniyetler ortaya çıktı. Babil, sanatın yanı sıra bir öğrenme, hukuk, bilim ve matematik merkeziydi.

Bereketli Hilal’in Bugünü

Bugün, iklim değişikliği ve bölge genelinde inşa edilen barajların bir sonucu olarak verimli toprakların çoğu artık çöldür. Petrol, toprak, din ve iktidar için savaşlar ve emperyalist müdahaleler modern Suriye ve Irak’ta devam ettiğinden, şu anda Ortadoğu olarak adlandırılan bölge dünyanın en şiddetli bölgeleri arasında yer alıyor.

Kaynakça

• Breasted, James Henry. “Ancient Times, a History of the Early World: An Introduction to the Study of Ancient History and the Career of Early Man.” Hardcover, Sagwan Press, August 22, 2015.
• Scheffler, Thomas. “‘Fertile Crescent’, ‘Orient’, ‘Middle East’: The Changing Mental Maps of Southwest Asia.” European Review of History: Revue européenne 10.2 (2003): 253-72. Print.d’histoire

Kaynak: https://www.thoughtco.com/fertile-crescent-117266