Azerbaycan Bayrağı ve Anlamı

Üç renkli bayrak fikri Azerbaycan’ın bağımsızlığının ideologlarından Ali bey Hüseyinzade tarafından ortaya atıldı. Hüseyinzade  Ali (Turan), aynı zamanda Atatürk’ün fikirlerini etkileyen ve cumhuriyetin kuruluşunda büyük etkisi olan Ziya Gökalp’ın da fikirlerinden en çok ilham aldığı isimlerden biridir.

Azerbaycan Bayrağı Anlamı

Azerbaycan Cumhuriyeti Milli bayrağı, üç eşit genişlikte yatay şeritten oluşur. Üst şerit mavi, orta şerit kırmızı ve alt şerit yeşil renktedir. Bayrağın her iki yanındaki kırmızı şeridin ortasında sekiz köşeli yıldız ve beyaz renkli hilal betimlenmiştir. Bayrak genişliğinin uzunluk ile ilişkisi 1:2’dir.

• Mavi renk: Azerbaycan halkının Türk kökenli olduğu anlamına gelir, mavi renk Türkçülük fikri ile bağlantılıdır. Türklerin mavi renk tercihi konusunda çeşitli açıklamalar bulunmaktadır. Bilhassa İslamiyeti kabulden sonraki Türk hakimiyetindeki Türklerin yaşadığı topraklarda çok sayıda antik anıt inşa edilmiştir; ve bu anıtların çoğu mavi renktedir. Bu nedenle mavi rengin sembolik bir anlamı vardır.
• Kırmızı renk: Modern toplumu inşa etmek, demokrasiyi geliştirmek gibi hedefler çerçevesinde kısaca modernleşme-gelişme ve uygarlaşma idealini sembolize eder.
• Yeşil renk: İslam medeniyetine ve İslam dinine bağlılığı ifade eder.

Bayrağın üç rengi: Türklüğü, İslamiyeti ve muasırlığı temsil eder. Fikir babası Azerbaycanlı Hüseyinzade Ali Bey’dir. Bu sembolizasyon; Ziya Gökalp’ın Türkleşmek, İslamlaşmak, Muasırlaşmak olarak benimsediği ilkelerin de ilham kaynağıdır.

Hilal ve sekiz köşeli yıldız, bayrağın ortasında kırmızı renk üzerinde beyazla tasvir edilmiştir. Tarihçilerin aktardığına göre, üç renkli bayrak Azerbaycan Halk Cumhuriyeti tarafından Devlet Bayrağı olarak kabul edildiğinde üzerindeki renklerin ne anlama geldiği açıklanmasına rağmen hilal ve sekiz köşeli yıldızın anlamı açıklanamamıştır. Hilal ve bayrağın üzerindeki sekiz köşeli yıldızın anlamları hakkında farklı düşünceler vardır.

Sekiz Köşeli Yıldız ve Hilalin Açıklaması

Bayraktaki hilal Türklerin millî sembolüdür.

Sekiz köşeli yıldızın anlamı ise, bazı görüşlere göre eski alfabede “Azerbaycan” kelimesinin yazılma yöntemi ile bağlantılıdır. Yani eski alfabede sekiz harfle “Azerbaycan” kelimesi yazılır. Öte yandan tarihte sekiz köşeli yıldızın anlamı Memmed Emin Resulzade’nin ilkeleri olan Türkçülük, İslamiyet, Modernite, Devletçilik, Demokrasi, Azerbaycanlılık, Eşitlik, Kültür olarak da açıklanmaktadır. Azerbaycan bayrağı üzerindeki yıldız, Türk karakteristik mimarlık tarzında yaygın olarak kullanılmıştır; sekiz köşeli yıldız, Türk kültür havzasında yaygın olarak görülen bir Türk sembolüdür.

Azərbaycan Himni (Azerbaycan Cumhuriyeti İstiklal Marşı)

“Azərbaycan! Azərbaycan!
Ey qəhrəman övladın şanlı Vətəni!
Səndən ötrü can verməyə cümlə hazırız!
Səndən ötrü qan tökməyə cümlə qadiriz!
Üçrəngli bayrağınla məsud yaşa!
Üçrəngli bayrağınla məsud yaşa!

Minlərlə can qurban oldu,
Sinən hərbə meydan oldu!
Hüququndan keçən əsgər,
Hərə bir qəhrəman oldu!

Sən olasan gülüstan,
Sənə hər an can qurban!
Sənə min bir məhəbbət
Sinəmdə tutmuş məkan!

Namusunu hifz etməyə,
Bayrağını yüksəltməyə
Namusunu hifz etməyə,
Cümlə gənclər müştaqdır!
Şanlı Vətən! Şanlı Vətən!
Azərbaycan! Azərbaycan!
Azərbaycan! Azərbaycan!”

Yazarı: Ahmed Cevad

Derlenen Kaynaklar

• https://www.azernews.az/nation/72822.html
• http://www.e-qanun.az/framework/7087
• https://web.archive.org/web/20111007184148/http://www.un.int/azerbaijan/symbols.html