Küresel Güney Nedir?

“Küresel Güney” kavramı, 1950’lerde ortaya çıkmıştır. Amerikalı yazar, akademisyen, politikacı Carl Oglesby, ABD’nin küresel güney üzerindeki egemenliği üzerine yaptığı yorumlarla küresel güney terimini çağdaş siyasi kullanımda dile getiren ilk kişi olarak kabul edilmektedir. Küresel kuzey-güney ayrımı; ekvator boyunca dümdüz bir çizgiyle bölünmeyi değil; sosyal, ekonomik ve politik anlamda dünyadaki en zengin ve en fakir ülkeleri bölen elastik bir çizgiyi ifade etmektedir. Buradan hareketle küresel kuzey (Kuzey Amerika, Avrupa, Asya ve Okyanusya) gelişmiş ülkeler olarak tanımlanırken; küresel güney ise Afrika, Latin Amerika ve Asya ile Orta Doğu’nun gelişmekte olan bölgelerini kapsayan bir terim olarak kullanılmaktadır.

Küresel Güney Sözlük Tanımları

1. Daha az sosyoekonomik olarak gelişmiş Afrika, Latin Amerika, Asya ve Orta Doğu’da küresel bölgeler.
2. Eskiden “Üçüncü Dünya” veya “gelişmekte olan ülkeler” olarak bilinen ülkeler.
3. Latin Amerika, Orta Doğu, Sahra Altı Afrika ve Güney Asya’da daha az zengin ülkelere gönderme yapan ekonomik bir terim.

Küresel Güney’in alternatif terimleri: Az Gelişmiş Dünya, Gelişmekte Olan Ülkeler, Çoğunluk Dünyası, Batı Dışı Dünya, Yoksul Dünya, Güney, Üçüncü Dünya ve Gelişmemiş Dünya.

Küresel Güney Terimi Kullanımı

Küresel Güney terimi, coğrafi konumları dikkate almayan, yani belirli bir gelişim eşiğine ulaşan bu gruplandırma üyelerinin Küresel Kuzey’e geçebileceği anlamına gelen dinamik bir terimdir. Küresel Kuzey’de, gelişmiş ülkelerdeki bazı bölgeler, Küresel Güney’in koşullarına benzeyen koşullarda yaşıyor olabilir. Uluslararası ilişkilerde aktörlerin çoğunluğu, “En Az Gelişmiş” veya “Gelişmekte Olan Ülkeler” gibi diğer terimlerle karşılaştırıldığında “Küresel Güney” teriminin kullanımını yaygın olarak kullanılmaktadır. Nitekim, çoğu sosyal bilimci; terimi, aynı zamanda Küresel Kuzey ve Küresel Güney arasındaki kültürel ve gelişim farkından jeopolitik çıkarlar ve ilişkilere kadar olan ilişkinin yeniden düşünülmesini de önermektedir.

Küresel Güney Haritaları

2000’li yıllara girilirken küresel güney ve küresel kuzey ayrımı haritası (altta)

Yararlanılan Kaynaklar:

• https://www.worldatlas.com/articles/what-is-the-global-south.html
• https://globalsouthstudies.as.virginia.edu/what-is-global-south
• https://www.igi-global.com/dictionary/a-new-colorful-pathway-chosen/62929