Nöroekonomi Nedir?

Nöroekonomi, ekonomik karar almanın daha iyi anlaşılmasını sağlamak için ekonomi, psikoloji ve sinirbilimi birbirine bağlamaya çalışır. İktisat teorisinin temelleri, insan zihninin inceliklerini asla keşfedemeyeceğimiz varsayımına dayanılarak oluşturulmuştur. Bununla birlikte, teknolojideki gelişmelerle birlikte, sinirbilim, beyin aktivitesinin analizi için yöntemler üretmiştir.

Özet Bilgiler

• • Nöroekonomi, sinirbilim araç ve yöntemlerinin ekonomik araştırmalara uygulanmasıdır.
  • Nöroekonomi, sinirbilim, psikoloji ve ekonomi disiplinleri arasında köprü kurmaya çalışır.
  • Nöroekonomi, ekonomik seçimlerden önce, sırasında ve sonrasında gelişmiş görüntüler ve biyokimyasal testler kullanarak beyin aktivitesini analiz eder.
  • Nöroekonomi, beynin belirli bölümlerinde ekonomik aktivite ile fizyolojik aktivite arasındaki bağlantıları göstermeye çalışır.
  • Nöroekonomi, karar vermenin altında yatan beyin süreçlerini araştırdığı için iş dünyası için faydalıdır.

Nöroekonomiyi Anlamak

Nöroekonomi çalışmasının temeli, geleneksel ekonomik teorilerdeki belirli boşlukları doldurma ihtiyacıdır. Rasyonel seçim teorisine dayanan ekonomik karar verme, yatırımcıların riski nesnel olarak değerlendireceklerini ve en rasyonel şekilde tepki göstereceklerini, ancak karar vericinin zihninin iç işleyişini ekonomik soruşturma kapsamının ötesindeki bir kara kutu olarak ele alacağını öne sürüyor.

Davranışsal ekonomi, insanların ekonomik rasyonel seçim teorisini takip etmedikleri veya faydayı optimize etmedikleri durumlara psikolojiden içgörüler uygulayarak bu engeli aştı. Nöroekonomi, hayvan veya insan beynindeki ekonomik kararlar ile gözlemlenebilir fenomenler arasındaki ilişkileri inceleyerek bir sonraki adımı atmaya çalışır.

Bireyleri yönlendiren mekanizmalara ilişkin içgörü, ekonominin geleceğini daha iyi tahmin etmeye yardımcı olabilir. Örneğin, tarih varlık balonlarının ve ardından finansal krizlerin devam ettiğini göstermiştir. Nöroekonomi, insanların neden faydayı optimize etmek ve finansal zorluklardan kaçınmak için hareket etmeyebileceklerine dair fikir verir.

Tipik olarak, duygular bireylerin karar vermesini derinden etkiler. Beyin genellikle kazançlardan çok kayıplara tepki verir, bu da mantıksız davranışları teşvik edebilir. Duygusal tepkiler her zaman optimal olmamakla birlikte, rasyonalite kavramıyla nadiren tutarlıdır. Nöroekonomi daha gelişmiş hale geldikçe, çalışma alanı, karar vermeyi etkileyen mekanizmaların anlaşılmasını geliştirme potansiyelini göstermektedir.

Nöroekonomi, deneysel ekonomi alanıyla da yakından ilişkilidir. Nöroekonomi araştırması, büyük ölçüde, insan veya hayvan deneklere bir veya daha fazla seçenek kümesinin sunulduğu, araştırmacıların çeşitli fizyolojik veya biyokimyasal değişkenleri seçimler yapılmadan önce, sırasında ve/veya yapıldıktan sonra veya doğrudan kontrol edilirken gözlemlediği, ölçtüğü ve kaydettiği gözlemsel çalışmalardan oluşur. araştırmacıların bazı deneklerin beyin fonksiyonlarını kimyasal veya elektromanyetik olarak değiştirdiği ve ardından tedavi ve kontrol denekleri tarafından yapılan seçimleri karşılaştırdığı deneyler.

Nöroekonomi araştırmacıları, beynin farklı bölgelerindeki kan akışını ve aktivitesini gözlemlemek için manyetik rezonans görüntüleme (MRI) ve pozitron emisyon tomografisi (PET) taramaları ve nörotransmitter ve hormon seviyelerini ölçmek için kan veya tükürük testleri gibi araçlar kullanır.

Nöroekonomi Çalışma Alanları

Nöroekonomi üç merkezi çalışma alanına ayrılabilir: zamanlar arası seçim, sosyal karar verme ve risk ve belirsizlik altında karar verme.

1. Zamanlar Arası Seçim: Zamanlar arası seçim, insanların çeşitli zamanlarda neyi ve ne kadar yapacaklarına karar verme sürecidir. İnsanlar ekonomik mallara farklı zamanlarda farklı şekilde değer verirler ve bir noktada yapılan seçimler diğerlerinin elindeki seçenekleri etkiler. Bu alandaki nöroekonomik çalışmalar, beyin aktivitesi ve kimyasının zaman tercihini ve dürtüselliği nasıl etkileyebileceğini anlamaya çalışır.
2. Sosyal Karar Verme: Sosyal karar verme çalışmaları, çoklu, etkileşimli konuları içeren oyun teorisine dayalı seçimlerin sonuçlarını beyin ve sinirsel aktivite gözlemleriyle ilişkilendirir. Oyun teorisi, rasyonel, akıllı karar vericiler arasındaki çatışma ve işbirliğinin matematiksel modellerini uygular. Sosyal tercih üzerine nöroekonomik çalışmalar, sosyal kararlarda güven, adalet ve karşılıklılık yönlerinin beyin işleviyle nasıl ilişkili olduğuna odaklanmıştır.
3. Risk ve Belirsizlik Altında Karar Verme:  Risk ve belirsizlik altında karar verme çalışmaları, sonuçların sabit olduğu ancak karar vericiler tarafından bilinebilecek veya bilinmeyebilecek olasılık dağılımlarına göre değişiklik gösterdiği alternatifler arasından seçim yapma sürecini tanımlar. Bu çalışmalar, risk tercihi, risk ve kayıptan kaçınma ve kararlarla ilgili eksik bilgilerin beyin ve sinir sistemine nasıl yansıdığına bakar.

Nöroekonomi İş İçin Neden Yararlıdır?

Nöroekonomi, karar vermenin altında yatan beyin süreçlerini araştırdığı için iş dünyası için faydalıdır. Örneğin, tüketicilerin bir ürünü diğerine tercih etmelerinin nedeni, bir işletmenin anlaması için özellikle önemlidir. Ek olarak, sinirbilim, iş liderlerinin neden belirli eylem planlarına karar verdiklerini aydınlatmaya yardımcı olabilir.

Nöroekonomiden En Çok Kim Yararlanır?

İnsanların karar verme sürecini daha iyi anlamak herkes için faydalıdır. Nöroekonomi, büyük ölçüde, bir bireyin birçok farklı seçenek arasından tek bir seçim yapması gereken durumlarla ilgilenir. Mevcut neoklasik iktisat modelleri, belirli ekonomik kararlar da dahil olmak üzere belirli insan davranışlarını açıklayamaz. Nöroekonomi, sosyal, bilişsel ve duygusal faktörleri ekonomik karar verme sürecine dahil ederek ekonomik teorilerin doğruluğunu geliştirme olasılığına sahiptir.

Nöroekonomi Neden Ekonomiyi Psikolojiden Daha Fazla Etkilemiştir?

Nöroekonomi, sinirbilim, psikoloji ve ekonomi disiplinleri arasında köprü kurmaya çalışır. Sinirbilimin ekonomi çalışmalarını nasıl bilgilendirebileceği konusunda hala birçok soru var. Bununla birlikte, genel olarak, nörobilimsel keşiflerin mevcut ekonomi modellerini bilgilendirebileceği, yönlendirebileceği ve sınırlamalar getirebileceği açıktır.

Nöroekonominin en önemli bulgularından bazıları, standart ekonomik varsayımlara ciddi zorluklar getirmiştir. Bu nedenle, ekonomi alanında psikoloji alanından daha fazla değişime ilham verir. Örneğin, nöroekonomi, ekonomik karar almanın üniter bir süreç olduğu şeklindeki klasik ekonomik varsayıma meydan okur. Nöroekonomi, sürecin aslında daha karmaşık olduğunu öne sürüyor.

Referanslar

• Colin F. Camerer, George Loewenstein, and Drazen Prelec. “Neuroeconomics: Why Economics Needs Brains.” The Scandinavian Journal of Economics, Volume 106, No. 3, 2004, Pages 555-579.
• George Loewenstein, Scott Rick, and Jonathan D. Cohen. “Neuroeconomics.” Annual Review of Psychology, Volume 59, 2007, Pages 647-672.

Kaynak: https://www.investopedia.com/terms/n/neuroeconomics.asp