Alabay Türkmen Çoban Köpekleri

Alabay Türkmen Çoban Köpekleri, Türkistan coğrafyasında binlerce yıldır insanlar tarafından sürüleri ve kendilerini korumak için yetiştirilen bir köpek ırkıdır. Etkileyici gücü ve iri cüssesi nedeniyle konar-göçer yaşamda sürü hayvanlarını korumak ve vahşi hayvanlarla mücadele etmek için evcilleştirilmiştir. Yapay bir ırk değildir. Günümüzde, Alabay cinsi köpekler başta Türkmenistan, Kırgızistan, Tacikistan, Kazakistan, Afganistan, Özbekistan gibi ülkeler olmak üzere insanlar tarafından hem evcil hayvan olarak, hem de kırsal bölgelerde sürü koruyucuları olarak varlıklarını sürdürmektedir.

Alabay Fotoğrafları

Alabai Dogs

Kökeni

Orta Asya Çoban Köpeği, Orta Asya Ovtcharka, Alabai Dog, Türkmen Çoban Köpeği gibi isimlerle anılan Alabayların, günümüzde var olan köpek türleri arasındaki en eski ırklardan biri olduğu düşünülmektedir. Bu cinsin evcilleştirilmesi, MÖ 3. bin yıla kadar dayandırılmaktadır.

Koruyucu Dost: Alabaylar

Konar-göçer hayvancılık veya çiftçilik yapan Türk toplulukları, kıymetli hayvanlarını kurtlar, ayılar ve çakallar vb. vahşi hayvanlardan korumak amacıyla bu güçlü ve cesur Alabay köpekleri ile birlikte yaşamıştır. Ayrıca Türkler, Türkistan’dan batıya göç ederken yanlarında 3 tür hayvan getirmişlerdir: Bindikleri atlar, etinden sütünden yararlandıkları koyunlar ve kendileri ile birlikte koyun sürülerini vahşi hayvanlardan koruyacak olan Alabay köpekleri. Günümüzde Alabaylar; kangal, akbaş gibi köpeklerin atası olarak görülmektedir.

Alabay Irk Özellikleri

Sahiplendiği topraklarda sık sık adeta devriye atan ve potansiyel tehdit durumunda sahiplerini havlayarak uyaran Alabay köpekleri; sahiplendiği sürülerdeki herhangi bir hayvana saldırmaya ve yemeye çalışan bir avcı hayvan olması durumunda, cesur ve kahramanca savaşır.

Alabay Fiziksel Özellikleri

• Erkek alabay köpekleri 80 cm boy ile 50-80 kg ağırlığa ve dişi alabay köpekleri 70 cm boy ile 40-65 kg ağırlığa ulaşabilir.
• Başları geniş ve ayıya benzer ve boyunları kalın ve kısadır.
• Koyu renkli gözleri yüzün içindedir ve kulakları nispeten küçüktür.
• Geniş, kaslı gövdeleri sağlam bir yapı sağlar.
• Doğal halde kuyrukları uzundur.
• Yüzlerinde koyu renkli ‘maskeler’ yaygındır.
• Alabaylarda, genetik hastalıklar diğer safkanlardaki kadar yaygın değildir.
• Büyük boyutlarına rağmen genellikle sağlıklı bir yaşama ve 12 ila 14 yıl ömre sahiptirler.

Köpek Dövüşleri

Günümüzde özellikle Afganistan’da sürdürülen köpek dövüşlerinin de en eski katılımcıları olduğuna inanılmaktadır. Bu noktada köpek dövüşlerini ölümcül dövüşler ve hazırlık dövüşleri olarak ikiye ayırmakta fayda var: Zorlu bozkır coğrafyasında antremansız olan köpekler, vahşi doğada hazırlıksız ve zayıf bir av konumunda olacakken; ölümcül olmayan dövüşler tarih boyunca köpekleri güçlendirmek ve zinde/formda bir hale getirmek için gerçekleştirilmiştir.

Alabay Köpeklerinin Karakter Yapısı

Orta Asya Çoban Köpekleri sadakat ve cesaretleriyle ünlüdür. Geniş ve kaslı gövdeleri, çeşitli görevlerde iyi donanımlı olmalarını sağlarken; kalın ve ağır derileri sert hava koşullarına karşı dayanıklılık sağlar. Baskınlıkları ve inatçı doğaları ile tanınan bu cins, erken yaşta eğitim gerektirir.

• Orta Asya Çoban köpekleri bağımsız, canlı, sadık ve potansiyel olarak agresif bir cinstir.
• Güçleri ve bazen öngörülemeyen doğası nedeniyle, özellikle ileri yaştaki alabayların; tek başına çocukların yanında veya diğer hayvanlarla bırakılmamaları önerilir.
• İlk defa köpek sahibi olacak kişilerin, bu köpek türünü seçmeleri tavsiye edilmez.
• Yeterli, erken sosyalleşme ve sıkı bir eğitim olmadan, Alabay yabancılarla saldırganlık gösterir.
• Böyle bir durum yaşanırsa eğer; insanların kaplanlarla dövüşe girenilen bu alabay köpeklerine karşı çok fazla şansı yoktur.

Alabay Eğitimi

Köpek eğitimi konusunda önemli bir deneyime sahip olmayan kişiler, -yanlış ellerde öldürücü bir silah olabilecek- Alabay sahibi olmamalıdır. Alabaylar, Orta Asya’nın çorak dağlarında ve bozkırlarında hayatta kalırken, kendileri için düşünme kabiliyetini geliştirmişlerdir, bu yüzden bu köpekler inkar edilemez derecede zekidir. Yetenekli bir eğitmen, köpeğin bu özelliğini kendi hedefleri doğrultusunda kullanabilir.

Günlük Egzersiz

Dayanıklılık için doğal olarak genetik üstünlüklere sahip olan Alabaylar, uzun yürüyüş ve devriye gezileri için ideal arkadaştır. Alabay köpeklerinin, sağlıklı ve zinde kalmasını sağlamak için geniş bir çitle çevrili bahçe gereklidir. Günlük en az bir saatlik bir yürüyüş önerilmektedir. Yeterli egzersiz ve yürüyüş yapılmaması, enerjisini havlama ve tahrip etme gibi rahatsız edici davranışlara harcamasına neden olur.

Alabay Bakımı

Alabaylar, dökülme mevsimi boyunca bolca tüy dökebilirken, yılın çoğu haftasında sadece birkaç kez tımarlamaya ihtiyaç duyarlar. Diş fırçalama ve tırnak kesme gibi tüm rutin gereksinimlere erken yaşta alıştırmak, hayati önem taşır. İlerleyen yaşlarda alıştırmak, neredeyse imkansızdır.

Kaynaklar

• https://www.dogzone.com/breeds/central-asian-shepherd/
• https://www.akc.org/dog-breeds/central-asian-shepherd-dog/
• https://www.dogbreedinfo.com/centralasianovtcharka.htm
• https://www.101dogbreeds.com/central-asian-shepherd-dog.asp
• https://www.dogbreedslist.info/all-dog-breeds/Central-Asian-Ovtcharka.html
• https://dogell.com/en/dog-breed/central-asian-ovtcharka
• https://www.puppyfind.com/central+asian+shepherd.php
• https://www.pets4homes.co.uk/dog-breeds/central-asian-shepherd/
• http://www.easypetmd.com/doginfo/central-asian-shepherd-dog