Serbest Piyasa Ekonomisi Eleştirileri
Serbest piyasa ekonomisi eleştirileri ve dezavantajları hakkında kısa özet.
Serbest piyasa ekonomisi, genellikle devlet müdahalesinin yalnızca özel mülkün korunması ile sınırlı olması gerektiğine inanmaktadır. Bu doğrultuda çok çeşitli ekonomik gelenek ve görüşler tarafından eleştirilmektedir. Söz konusu eleştiriler şöyle özetlenebilir:
Eşitsizlik. Serbest piyasa ekonomisi kapsamında eğitimin devlet kontrolünden özele devredilmesi sonucunda; varlıklı aileler çocukları için daha iyi bir eğitim için daha iyi okullarda okutarak, diğer insan gruplarına kıyasla hayata çok daha iyi bir başlangıç yapabilir. Veya varlıklı insanlar, daha fazla servet kazanmak için kar ve temettü kullanırlar; zenginler daha fazla zenginleşmiş olur. Burada kritik olarak, servet biriktirmekten çok, servet birikimi sonrası eğitim gibi temel unsurların özelleştirilmesi durumunda fırsat eşitliğinin kökten yok olması durumu eleştirilmektedir.
Tekel gücü. Serbest piyasada, pazar payı yüksek olan şirketler tüketiciler için daha yüksek fiyatlar belirleyebilecektir.
Sürdürülebilirlik. Serbest piyasalar gündelik kazanç kaygısı ile alakadar olur, ancak uzun vadeli çevresel/ekolojik istikrarın etkilerini görmezden gelir. Örneğin, serbest piyasalar aşırı miktarda ham madde kullanımına veya gelişmemiş ülkelerde ağır ekolojik/çevresel hasarlara yol açabilir. Sonuçta telafisi mümkün olmayan zararlarla karşılaşılabilir.
Serbest Piyasa Ekonomisini Eleştiren Ünlü Ekonomistler
Serbest piyasa ekonomisini eleştiren bazı ünlü ekonomistler:
- John Maynard Keynes
- Karl Marx
- John Atkinson Hobson
- Henry George
- Joseph Stiglitz
- John Kenneth Galbraith
- Thomas Piketty
- Kenneth Arrow
- Paul Krugman
Kaynakça
- https://www.economicshelp.org/blog/glossary/criticism-free-market/