İkame Etkisi Nedir?
İkame etkisi, bir malın diğer ikame mallarla karşılaştırıldığında göreli fiyatındaki bir değişikliğin bir sonucu olarak bir malın talebindeki değişikliği ifade eder. Örneğin, bir malın fiyatı yükseldiğinde, piyasadaki diğer mallara göre daha pahalı hale gelir. Sonuç olarak, tüketiciler maldan onun ikamelerine yönelirler.
İkame Etkisi Nedir? İktisat
Öğeler arasındaki fiyat oranı değiştiğinde, bu tüketimde bir değişikliğe neden olabilir. Tüketimdeki bu tür bir değişikliğin, yalnızca fiyat oranındaki değişikliğe (ve satın alma gücündeki ilişkili değişikliğe değil) atfedilebilen kısmı, ikame etkisi olarak bilinir.
İkame Etkisi ve Gelir Etkisi
Tüketimdeki değişimin doğrudan fiyat oranındaki değişimden değil, daha çok satın alma gücündeki değişimden kaynaklanan geri kalan kısmına ise gelir etkisi denir.
İkame Etkisinin Pratik Örneği
Aşağıdaki örneği ele alalım:
Cantürk, kilo başına 5 dolara mal olan pirinç ve kilo başına 10 dolara mal olan makarna yiyor. 1 kilo makarnanın göreli fiyatı 2 kilo pirinçtir. Cantürk, cari fiyatlarla 1 kilo makarna ve 2 kilo pirinç tüketiyor.
Pirinç ekimindeki bazı teknolojik gelişmeler nedeniyle, pirinç fiyatlarının kilo başına 5 dolardan 2 dolara düştüğü görülüyor. 1 kilo makarnanın nispi fiyatı şimdi 2 kilo pirinçten 5 kilo pirince yükseldi.
Bu nedenle, Cantürk makarnadan pilava geçer. Tüketimdeki değişiklik, gelirdeki bir değişiklik nedeniyle değil, yalnızca malların nispi fiyatlarındaki değişikliklerden kaynaklanmaktadır.
Kaynaklar
- https://inomics.com/terms/substitution-effect-and-income-effect-1428513
- https://corporatefinanceinstitute.com/resources/knowledge/economics/substitution-effect/
