
Rönesans Avrupası (Halil İnalcık) Kitap Alıntıları
1916-2016 yıllarında yaşayan ve Kırım göçmeni bir ailenin oğlu olan Türk tarih profesörü Halil İnalcık’ın “Rönesans Avrupası (Türkiye’nin Batı Medeniyetiyle Özdeşleşme Süreci)” adlı eserinden 11 alıntı derledik. İyi okumalar.
1) Kolomb’un Yola Çıkışı
“Kolomb, Osmanlılara karşı Çin’deki Grand Can’ı (Han) harekete geçirmek üzere yola çıkmıştı. 1492’de Kraliçe Isabella bunun için ona para ve gemi verdi.”
2) Fatih’in Entelektüel Yönü
“Kendisini Roma Kayseri ilan eden Fatih Sultan Mehmed; sarayında ünlü hümanistleri bulunduruyor, onlara Roma tarihini okutuyor, Rönesans ressamlarından Venedikli ressam Gentile Bellini’yi davet edip tablolar yaptırıyor, aynı zamanda Bizanslı Kritovoulos’a kendi tarihini yazdırıyordu.”
3) İslam Toplumlarının Geriliği
“Barthold’a göre, İslam toplumlarında bugün görülen geriliği, İslamiyet’le açıklamak tamamen yersizdir. İslam tarihi, dinle değil, tarihi sebeplerle açıklanabilir.”
4) Avrupa’da Yeniçağın Başlangıç Tarihi
“Kimi tarihçiler, Avrupa’da yeniçağın başlangıcı için Amerika’nın keşif tarihini,1492 yılını öne sürerler, çünkü bu tarihte Avrupa’nın geleceği için birinci derecede önemli bazı olaylar bir araya toplanmıştır: *Bu tarihte Amerika keşfedilmiş, *İtalya savaşları başlamış, *Rönesans’ın büyük koruyucularından Lorenzo dé Medicis ölmüştür. *Papalığı buhranlı bir döneme sokan Borgialar,Papalığa kadar yükselmiş, *İspanya’da son Müslüman devletine Gırnata’nın ele geçirilmesiyle son verilmiştir.”
“Birçok Avrupa tarihçisi bu tarihi (1453 yılını) yeniçağın başlangıcı sayar. Fakat tarih ancak uzun bir evrim sürecinde değişir. Avrupa’da yeniçağı karakterlendiren olay ve akımlar bir anda meydana çıkmış değildir.Bu nedenle, yeniçağa başlangıç için kesin bir tarih vermek gerçeğe uygun olmayabilir.”
5) “Geleneksel Toplumlar Bunalımda”
“Günümüzde, geleneksel toplumlar bunalım içindedir. Bu toplumlarda zihni yapı, maddi ve manevi görünüm, akla göre değil, dogmalarla oluşturulmuştur. Zihin yapısı,özgür değildir. Toplumda özgür, bilinçli güçler yoktur. Toplum, kişisel çıkarların, keyfi, kontrolsüz oyununa bırakılmıştır. Bu toplumlarda insanın ana düşüncesi, öbür dünya, ahiret düşüncesidir.”
6) 15. Yüzyılda Yeniçağın Başlangıcı Batı Avrupa İle Sınırlı
“15. yüzyıl sonlarının yeni bir çağın başlangıcı olduğuna dair tespitimizi bütün Avrupa’ya değil , sadece Batı Avrupa’ya uygulamak gerekir. Çünkü, Doğu Avrupa’ya -yani Rusya ve Balkanlar – Avrupa’daki bu büyük hareketlerin dışında kalmaktadır.”
7) Katolik-Ortadoks Düşmanlığı
“Katoliklerin ve Ortodoks Rumların birbirlerinden nefreti, Osmanlı nefretlerinden fazlaydı.”
8) Ulus Devletlerin Rekabetinin Ekonomiye Etkisi
“Avrupa ulus-devletleri arasında rekabetin doğması, milletlerin enerjilerini kamçılamıştır. Her millet, daha kuvvetli ve daha zengin olmak için bütün varlığıyla çalışmaya başlamıştır. Bu sayede yeni faaliyet alanları aranmış ve bunun sonucunda Yeni Dünya, Amerika keşfedilmiştir.”
9) Venedik-Ceneviz ve Osmanlı İlişkisi
“Venedik ve Ceneviz , doğuda kendi ticarî çıkarlarını korumak için Osmanlılar ile iyi geçinmeye bakıyor ve haçlı seferleri için yardım isteklerine pek aldırmıyorlardı.”
10) Da Vinci’nin Haliç’te Köprü Projesi
“Leonardo da Vinci’nin Haliç’te bir köprü inşa etme projesi saray arşivinde bulunmuş ve Franz Babinger tarafından yayınlanmıştır.”
11) Tercüme Bürosuyla Dünya Klasiklerinin Türkçe’ye Kazandırılması
“Hasan Ali Yücel’in en büyük girişimi, Tercüme Bürosu’nu kurup dünya klasiklerinin sistemli bir biçimde Türkçe’ye kazandırılması olmuştur.”